Een tijd geleden wisselde de schitterende ‘villa Luc Van Laere’ via Immodôme van eigenaar. Het uitgelezen moment om de oorspronkelijke bouwheer, Paul Cocquet en zijn partner Vera, en landschapsarchitect Peter Adams van Avantgarden, nog snel wat vragen te stellen over deze architecturale hoogvlieger in het groen. 

Bouwheer Paul Cocquet geeft het startschot. ‘Oorspronkelijk woonden wij in het Waasland. Toen het daar wat te druk werd voor ons, besloten we rond Schilde te gaan zoeken. Er volgde een periode van regelmatig rondrijden en uitkijken naar een geschikt lapje grond. 

Tijdens die zoektochten werden we aangenaam verrast door enkele realisaties van architect Luc Van Laere, die in deze regio al meerdere projecten op zijn naam had staan. Bovendien had Luc ook net een kantoorgebouw in Aartselaar ontworpen voor het bedrijf waar ik destijds werkte, dus we kenden zijn werk ook van dat industriële pand.         

Drie aandachtspunten 

‘Eerst en vooral vroegen we hem waarop we moesten letten bij het kopen van een grond. Hij drukte ons drie aandachtspunten op het hart: het perceel moest ruim genoeg zijn om er comfortabel een open bebouwing te realiseren; het moest goed georiënteerd zijn, met het terras en de tuin op de zuidkant; en het mocht niet te laag liggen, zodat je de grond niet met vrachtwagens vol aarde moest gaan verhogen. Dat laatste is zo’n typisch architectenpuntje.’ (Lacht.)

Vintage Luc Van Laere

‘Toen we uiteindelijk de grond van onze dromen vonden, gingen we samen rond de tafel zitten. Wij bezorgden hem enkele trefwoorden van zaken die wij belangrijk vinden – symmetrie, eenvoud, minimalisme – en Luc sloeg meteen aan het tekenen in zijn kenmerkende stijl. Eén van zijn stokpaardjes was het gebruik van recuperatiestenen, al lang voor hergebruik een ding was. Die stenen voegde hij vervolgens ook niet wit, maar grijs op. Dat resulteerde in een ongebruikelijke look. 

En dan zijn er de horizontale lijnen die hij creëerde in de woning door een rij stenen op bepaalde afstand van elkaar te laten inspringen. Als je dat ziet in een woning, kan je er bijna je hand voor in het vuur steken dat het om een vintage Luc Van Laere gaat.’

Vrij spel voor de zon

Het was een erg fijne samenwerking waarbij we elkaar zeer goed aanvoelden en met het resultaat zijn we tot op de dag van vandaag ongelofelijk blij. Het is een heel ruim, rustig, groen en licht huis geworden. Ook belangrijk: op het gelijkvloers is alles open en zijn er nauwelijks binnendeuren, waardoor het natuurlijke daglicht vrij spel krijgt om binnen te stromen. Fantastisch!’

Een multidisciplinair team en een strakke planning 

‘Nog een voordeel van de samenwerking met Luc Van Laere was dat hij mensen van allerlei disciplines in huis had – een expert beton, een expert licht, een interieurarchitect ... Dat totaalplaatje was bijzonder interessant en fijn om op te kunnen terugvallen. De opvolging door Luc en zijn team was dan ook ontzettend strikt: elke week waren er werfvergaderingen en kwam er wel iemand langs om de werken op te volgen. We starten de bouwfase in juni 1991 en eind februari 1992 konden we al verhuizen, een indrukwekkend staaltje planning! 

In mei dat jaar kwam Luc nog eens langs om alles een laatste keer te checken, al was hij toen helaas al erg ziek. Dat hij zo hard begaan was met de mensen voor wie hij een woning bouwde, was ook zo één van zijn kenmerkende, prachtige eigenschappen. Ziek of niet, alles moest pico bello in orde zijn. De maand erna kregen we al het droevige bericht dat hij overleden was. Een groot verlies ...’  

Dat beaamt ook Peter Adams, bezieler van Avantgarden en persoonlijke vriend van Luc Van Laere. Hij maakte deel uit van zijn multidisciplinaire team. ‘Luc was destijds mijn beste vriend. We zagen elkaar elke dag op werven, maar ook in het weekend. Hij stierf veel te jong, kort nadat deze tuin afgewerkt was.’

(Archieffoto van Peter Adams en Luc Van Laere)

Strakke symmetrie

‘In deze villa is het overdekte terras op betonnen palen erg opvallend. Je ziet dat Luc het ontwerp in zijn typische stijl strak symmetrisch, bijna palladiaans, heeft aangepakt. Om het huis met de tuin te laten blenden, werkten we voor de tuin rondom het huis dus ook strak en symmetrisch: de garage links en het kantoor rechts vormen twee grote blokken. Dat zie je terug in de buxusblokken in rijen van drie op drie, die het raam als het ware reflecteren. De holle achtergevel trokken we ook door in een haag.’ 

 Vijver in U-vorm

Paul en Vera vullen aan. ‘Peter voelde perfect aan wat Lucs bedoeling was. De symbiose tussen die twee was zo mooi om te zien. Bovendien voelden zij samen ook erg goed aan wat onze wensen waren. Ik herinner me de besprekingen over de overbouw aan het terras levendig. Luc wilde altijd een vijver bij de huizen die hij bouwde, maar wij zagen niet goed waar die zou kunnen komen. Achteraan in de tuin misschien? Nee ... Dat was een no-go voor Luc, hij stond erop dat we de vijver zouden zien vanuit het huis. En zo kwam de vijver in U-vorm ter sprake. Achteraf bekeken een fantastisch idee, en zo rustgevend! Als je op het overdekte terras zit, hoor je alleen maar het kabbelende water en de vogeltjes. Zelfs al regent het pijpenstelen, dit is één van mijn favoriete plekken van het huis.’

Wilde natuur

En wat dan met de rest van de tuin? Peter gaat verder. ‘Achteraan in de tuin integreerden we een stuk wilde natuur. Of beter: wat er al was, konden we behouden. We hoefden niet veel aan te planten en we verrijkten de bestaande natuur enkel met de klassieke bosplanten, zoals varens en andere schaduwplanten, een eerste aanzet voor meer biodiversiteit. Dat is tegenwoordig een erg belangrijk thema dat erg goed aansluit bij de visie van Avantgarden.’ 

Bewust meer biodiversiteit

‘Ik zou de verhoogde aandacht rond biodiversiteit niet meteen een mode of trend noemen, maar eerder een inhoudelijke evolutie. In mijn eigen tuin had ik destijds amper vier of vijf soorten planten, hagen, bodembedekkers en bomen, minimalisme was toen hét toverwoord. Intussen weten we wel beter. 

Ook van overheidswege wordt gevraagd om bij alle bouwwerven – van grote projecten tot kleinere, private tuinen – volop aandacht te schenken aan biodiversiteit, waterbeheersing, ontharding en ecologie. We zien het daarom als onze missie om onze klanten bewust te maken van het belang van de natuur, en hoe schandalig en slordig we er de vorige decennia mee zijn omgesprongen. 

Soms zeggen mensen mij: ‘Goh, mijn tuin is toch maar een klein druppeltje op een hele hete plaat?’ Maar al die kleine druppeltjes maken samen een gigantisch groot verschil! Meer biodiversiteit betekent meer insecten, waardoor je meer vlinders en vervolgens meer vogels aantrekt; geen strakke maar biodiverse hagen zorgen voor een veel rijker aanbod aan planten en dieren; ontharding zorgt voor veel minder uitdroging en hitte ... Laten we met z’n allen proberen die negatieve spiraal om te draaien en terug omhoog te brengen!’

BREEAM en Natuurpro 

‘Ruim twintig jaar zijn wij als bedrijf al bezig met het verhogen en verrijken van de biodiversiteit. Daarbij werken we onder andere volgens het Engelse BREEAM-systeem. Van die studies handelt 90% over duurzaam (ver)bouwen, een heel totaalpakket van isolatie tot fietsenstallingen, en 10% handelt over de duurzaamheid van de aanleg van de omgeving.

Binnenkort staat er nog een workshop bij Avantgarden op de planning met Natuurpro, een samenwerkingsverband tussen een dertigtal Vlaamse bedrijven die actief zijn in de groenvoorziening, landschapsarchitectuur en ecologie. Voornamelijk groenspecialisten zullen daar vergaderen om zo veel mogelijk tuinen en landschappen – zowel van particulieren als van de overheid en grote bouwprojecten – een pak natuurlijker te maken. Een fijn en belangrijk initiatief dat komt overgewaaid uit Nederland.’

Pionier in duurzaamheid

Luc Van Laere bleek ook op het vlak van duurzaamheid zijn tijd ver vooruit. Paul duikelt een anekdote op. ‘Voor de verkoop moesten we allerlei attesten aanvragen voor het EPC. Ik legde het lastenboek en de bouwplannen klaar. Een EPC van 179 voor een woning van dertig jaar oud, dat is uitzonderlijk goed. Ook de man die het huis kwam keuren, was onder de indruk. ‘Dat kom ik nooit tegen,’ zei hij met grote ogen, ‘een huis dat in die tijd al zo goed geïsoleerd was!’ En dat is Luc Van Laere ten voeten uit. Het gewone was voor hem niet goed genoeg en daar gaf hij geen duimbreed op toe. Leg er nog maar een laagje isolatie bij, zei hij dan vastberaden.’ (Lacht.)

Binnen-buitengevoel

Terug naar de tuin. ‘De algemene sfeer van de tuin sluit goed aan bij de villa, waar de relatie binnen-buiten heel belangrijk was. Voor mij persoonlijk is het overdekte terras in elk huis mijn favoriete plek, dus ook in deze woning,’ licht Peter toe. ‘Ik ben gek van de lente en de zomer, maar lezen of eten in de zon? Nee, dat vind ik echt niet aangenaam. Daarom zit je met een overdekt terras altijd goed, come rain or shine. Een tuin heeft ook vaak verschillende perspectieflijnen of assen, en dan is zo’n centraal terras ideaal om uit te kijken over dat groene tafereel in je tuin.’ 

Op tijd kleiner gaan wonen

Nu de tijd om te verhuizen is aangebroken, blikt Paul met gemengde gevoelens terug. ‘Het appartement waar we naartoe verhuizen, heeft dezelfde elementen als dit huis: het is heel open, met veel licht en weinig deuren, goed georiënteerd en met zicht op groen. Wat we hier zo goed vinden, nemen we dus mee naar daar. 

Natuurlijk vertrekken we met pijn in het hart, want vanaf dag één hebben we hier graag gewoond, en ook onze goede buren zullen we missen. Toch waren er voor ons eigenlijk maar twee opties. Optie 1: het onderhoud van huis en tuin overdragen aan mensen die we daarvoor inhuurden, in een huis dat eigenlijk te groot is voor ons tweeën. Ofwel de tweede en makkelijkste optie: kleiner gaan wonen. Hoe langer je daarmee wacht, hoe zwaarder, moeilijker en vervelender het toch maar wordt. Daarom besloten we de knoop door te hakken nu we nog fit genoeg zijn,’ legt Paul uit. 

‘Tot slot wil ik graag nog even kwijt dat de samenwerking met Immodôme voor ons zeer, zeer goed verliep. Makelaar Katrien volgde alles perfect op, dus niets dan lof en bevelen het kantoor graag aan. Zelf kregen we de tip trouwens ook van vrienden, en iedereen weet dat mond-tot-mondreclame nog steeds de beste reclame is!’